بازار خورشیدی

بر اساس مسائل سیاسی نظیر توافقنامه پاریس و نیز اهمیت اجتماعی، اقتصادی و پدافند غیرعامل در مسئله انرژی، دولت توجه ویژه به انرژی‌های نو، به ویژه انرژی خورشیدی را در دستور کار خود قرار داده است. همچنین اشاره شد که در حال حاضر 685 مگاوات از 5000 مگاوات نیروگاه پیش‌بینی شده در برنامه ششم محقق شده است، لذا بازاری بیش از 4300 مگاواتی پیش روی این صنعت قرار دارد. در اینجا لازم است برای تبیین اهمیت طرح، اشاره کوتاهی بر آمار و نتایج به دست آمده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر نصب شده تا پایان بهمن ماه امسال داشته باشیم. در جدول زیر اطلاعات کوتاهی از این نیروگاه‌ها ارائه شده است.

جدول 1. اثرات نیروگاه‌های تجدیدپذیر نصب شده تا کنون

در همین راستا برای بررسی دقیق‌تر بازار تجدیدپذیرها، اطلاعات منتشر شده تا پایان بهمن ماه امسال که از طرف سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی منتشر شد را مورد ارزیابی قرار دادیم. بر اساس این اطلاعات هم اکنون 445 مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در دست احداث می‌باشد و ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا پایان آذرماه امسال به 685 مگاوات رسیده است. بنابراین حتی با فرض اینکه نیروگاه‌های در دست احداث تا آخر امسال به بهره‌برداری برسند، هنوز یک بازار غنی به ظرفیت بیش از 3800 مگاوات تا سه سال آینده برای این صنعت می‌توان متصور بود. 

شکل1. نمودار ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده بر حسب ماه‌های سال

از طرفی بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که 42 درصد از نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از نوع خوشیدی، 41 درصد بادی، 13 درصد برق‌آبی کوچک، 2 درصد از نوع بازیافت حرارتی و 2 درصد نیز از نوع زیست توده می‌باشد. 

شکل 2. سهم انواع نیروگاه‌های تجدیدپذیر

بنابراین با در نظر گرفتن همین میزان برای هر منبع تجدیدپذیر تا سه سال آینده[1] می‌توان نتیجه گرفت که سهم انرژی خورشیدی از بازار تجدیدپذیرها در طول این مدت حدود 1600 مگاوات خواهد بود. در این میان با توجه به سهم 4 درصدی نیروگاه‌های خورشیدی خانگی از مجموع نیروگاه‌های نصب شده خورشیدی، در نتیجه یک بازار 64 مگاواتی برای سه سال آینده را در بخش خانگی می‌توان متصور شد. با فرض هر نیروگاه خانگی به ظرفیت 5 کیلووات، یک بازار 12800 نفری برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این بخش وجود دارد. اما این تنها بازار پیش روی این صنعت نبوده و دولت در راستای دستیابی به برنامه‌های پیش‌بینی شده در حوزه انرژی طرح‌های دیگری را نیز در دست اجرا دارد که به توسعه بازار خورشیدی کمک خواهد کرد.

در ادامه برنامه‌های حمایتی دولت برای توسعه انرژی‌های نو بویژه انرژی خورشیدی، اخیرا و در تاریخ 8 اسفند 1397 مجلس لایحه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن دولت موظف است مبلغ 50 هزار میلیارد ریال برای احداث یکصدهزار نیروگاه در بخش‌های روستایی و محروم کشور تخصیص دهد. همچنین طرح‌هایی نظیر برکت آفتاب کمیته امداد امام خمینی (ره) برای خودکفایی 2000 خانوار از خانواده‌های تحت پوشش این سازمان، طرح جهاد روشنایی سازمان بسیج مستضعفین که برای کمک به اقتصاد 3000 خانواده در مناطق محروم کشور است و نیز طرح آفتاب بنیاد برکت برای توانمندسازی 1000 خانواده در مناطق محروم در کشور در حال اجرا است که با در نظر گرفتن این بخش از بازار می‌توان گفت که با یک بازار در حدود 119000 خانوار در طرح‌های خورشیدی خانگی مواجه هستیم. 

[1]  لازم به ذکر است که بر اساس مطالعات صورت گرفته پیرامون آینده منابع انرژی‌های تجدیدپذیر، سرعت رشد نیروگاه‌های خورشیدی نسبت به سایر منابع بالاتر می‌باشد و این به معنی آن است که انرژی خورشیدی سهم بیشتری از بازار تجدیدپذیرها را در آینده‌ای نزدیک به دست خواهد آورد